جغرافیای ارومیه
شهر ارومیه در ۲۰ کیلومتری دریاچه ارومیه با موقعیت جغرافیایی ممتاز واقع شده است. ارومیه ۱۳۳۲ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در دشت ارومیه واقع شده است و کوههایی مانند کوه سیر، کوه قلعه دختر (قیز قلعه)، کوه یهودا، کوه چهل مار شهیدان، کوه ماه، کوه علی پنجه سی و کوه علی ایمان آن را احاطه کردهاند.
در واقع، ارومیه بین دریاچه ارومیه و دیواره کوهستانی غربی استان واقع شده است. این شهر از شمال با شهرستان سلماس، از جنوب با شهرستان نقده، از شرق با دریاچه ارومیه و از غرب با مرز ترکیه هممرز است.
تاریخچه ارومیه
ارومیه با قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال، قدیمیترین شهر در منطقه شمال غربی ایران محسوب میشود و هنوز پابرجاست. به همین دلیل، ارومیه به عنوان یکی از ۱۹ شهر تاریخی ایران در یونسکو ثبت شده است و برخی از مورخان، ارومیه را زادگاه زرتشت میدانند. در قرون گذشته، رویدادهای متعددی مانند اشغال توسط عثمانیها و روسها را تجربه کرده است. این شهر به دلیل موقعیت مناسب خود بین شاهراه ارتباطی قفقاز، بین النهرین و آسیای صغیر، در گذشته یکی از مراکز تجاری منطقه محسوب میشد.
آب و هوای ارومیه
آب و هوای ارومیه در زمستانها بسیار سرد و در تابستانها تقریباً گرم با میانگین دمای ۸.۹ درجه سانتیگراد است. به دلیل موقعیت کوهستانی، در مجموع آب و هوای سردی دارد و یک سوم سال در آن یخبندان وجود دارد و ارومیه بیش از ۱۰۰ روز از سال یخبندان است. فصل بارندگی از اواخر مهر و اوایل آبان شروع میشود و تا خرداد ادامه دارد. میانگین سرعت باد در ارومیه ۱۰.۵ متر بر ثانیه است که حداکثر سرعت باد در اردیبهشت و بهمن ۱۶ متر بر ثانیه و حداقل سرعت باد در دی و بهمن ۷ متر بر ثانیه است.
مکانهای تاریخی و دیدنی ارومیه
ارومیه به دلیل تاریخ غنی و آب و هوای خوب، مکانهای تاریخی و طبیعی زیادی برای تفریح و گردشگری تاریخی دارد. از جمله مهمترین مکانهای دیدنی ارومیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مسجد جامع ارومیه، مسجد مناره، مسجد سردار، مسجد جامع ارومیه، امامزاده برکشلوی ارومیه، امامزاده عرب باغی، امامزاده مهدی القدم، تکیه دیزج (امامزاده سراج الدین)، امامزاده قریب حسن، برج سه گنبد، کلیسای ننه مریم، کلیسای مارگیوکیس، کلیسای آشوری مادت خانه، کلیسای ماردانیال، کلیسای آشوری مار سابر فاید، کلیسای موانا، کلیسای مارتوما، کلیسای پتور سوپولیس، کلیسای قره باغ (کلیسای سور پطرس)، کلیسای سیر ارومیه (کلیسای مارسرگیز)، کلیسای آشوری شرق، کلیسای کلیمیان، مدرسه هدایت، مدرسه بیسد بهمن، خانه انصاری، ساختمان کلانتری، ساختمان ستاد فرماندهی لشگر، شهرداری ارومیه، یخچال دوقوز پله (نه پله یا آبگینه خانه ارومیه)، پل باراندوز چای (پل قلعه باراندوز جوق)، پل چنقرانلوی، بازار سنتی ارومیه (بازار قدیمی ارومیه)، قلعه تاریخی بردوک، قلعه اسماعیل آقا و گوردخمههای آن، قلعه تاریخی دم دم، گوردخمه تاریخی روستای تم طامه، گوردخمه روستای خانقاه، گوردخمه سنگی قارلی دم، غار هارون و مارون، غار میر داوود، غار تم طامه (تمتمان)، تپه باستانی گوی تپه (گوک تپه)، تپه باستانی کردلر، تپه تاریخی موانا، موزه تاریخ طبیعی ارومیه، موزه آثار تاریخی ارومیه، دریاچه ارومیه، سنگ دست عثمان در داخل دریاچه ارومیه و… اشاره کرد.
مسجد جامع ارومیه
مسجد جامع یکی از بناهای باستانی شهر تاریخی ارومیه است و در خیابان اقبال واقع شده است. این مسجد در وسط بازار قدیمی شهر واقع شده و یکی از ارکان اصلی بافت قدیمی شهر است. برخی از محققان معتقدند که این بنا در ابتدا آتشکده بوده و پس از تسلط مسلمانان تخریب شده و سپس در قرن هفتم هجری قمری مسجدی بر روی آن ساخته شده است. به گفته این گروه از محققان، سبک تزئینات، گچبری، ستونها و طاقهای مسجد دقیقاً مشابه سبک معماری سلجوقیان است.
تاریخ بازسازی این مسجد مشخص نیست، اما محراب آن در سال ۶۷۶ هجری قمری ساخته شده است. این مسجد به همراه سایر بخشهای بافت قدیمی شهر، به ویژه بازار و راستههای آن، بارها مرمت و بازسازی شده است.
برج سه گنبد ارومیه
برج تاریخی سه گنبد ارومیه، بنایی استوانهای شکل است که در جنوب شرقی شهر ارومیه و در خیابان استاد برزگر واقع شده است. این بنا آرامگاهی است و متعلق به قرن ششم هجری قمری، با قطر پنج متر و ارتفاع سیزده متر میباشد.
برج سه گنبد دو طبقه است و در هر طبقه یک گنبد وجود دارد. طبقه اول دارای پوششی قوسی شکل است که سردابه نامیده میشود و توسط این پوشش از طبقه دوم جدا میشود. ورودی طبقه اول یک متر و هفتاد سانتیمتر ارتفاع دارد، اما طبقه دوم دری به ارتفاع دو و نیم متر دارد و مقبره نامیده میشود.
سقف و دیوارهای گنبد به طور کلی سالم هستند و در چهار طرف برج دریچههایی وجود دارد. در کنار این بنا، موزه سنگ با کتیبههای تاریخی زیبا قرار دارد.