معرفی گیاهان دارویی استان کرمان

زیره سیاه

نام علمی: Carum carvil
ویژگی‌های ظاهری: گیاهی است به ارتفاع ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر با ساقه‌ای بدون کرک و برگ‌های سبز. گل‌های زیره کوچک و سفید هستند. میوه آن از یک قسمت قهوه‌ای تیره یا زرد شفاف تشکیل شده است. زیره بیشتر در استان کرمان کشت می‌شود.

زیره نفخ را تسکین می‌دهد و به هضم غذا کمک می‌کند. بادشکن، مقوی، افزایش‌دهنده شیر، محرک قاعدگی، تقویت‌کننده، قابض و مقوی است و بی‌اشتهایی را از بین می‌برد. اگر با فرزندتان سفر می‌کنید، حتماً مقداری زیره همراه خود داشته باشید زیرا این گیاه در تسکین دل‌درد کودکان مؤثر خواهد بود. زیره همچنین شل‌کننده عضلات و ضد تشنج است.

هشدار: مصرف بیش از حد آن باعث افزایش ترشح تیروئید و کاهش وزن می‌شود.

Ferula assa-foetida

ظاهر: گیاهی است با برگ‌های ضخیم و بزرگ. گل‌های این گیاه زرد و میوه‌های آن قهوه‌ای هستند. از ریشه یا ساقه این گیاه، با تیغ زدن، ماده‌ای به نام رزین اولئوگم به دست می‌آید که به فرولا معروف است. فرولا در ابتدا رنگی شیری و طعمی تند و تلخ و همچنین بوی بسیار بدی دارد که در مجاورت هوا سفت می‌شود.

در جهان و در تجارت، فرولا را آفتیگام می‌نامند. خاستگاه جغرافیایی اصلی آن ایران و مناطق محدودی از افغانستان است. گیاه فرولا ادرارآور، ضد پلاکت، محرک رحم، افزایش‌دهنده شیر، خلط‌آور، ملین، مسکن، کاهش‌دهنده فشار خون و ضد اسپاسم است. کاربرد اصلی آن به عنوان عطر برای عطر است. در درمان سیاتیک و نقرس مؤثر است و برای تب نافع است.

هشدار: برای زنان باردار، شیرده و کودکان اکیداً منع مصرف دارد.

اسطوخودوس

نام علمی: Lavandula angustifolia

شکل ظاهری: گیاهی چند ساله با بوته‌ای به ارتفاع یک متر، ساقه‌ای مربع شکل، برگ‌های باریک و نوک‌تیز و گل‌هایی به رنگ آبی-بنفش.

نوشیدن چای اسطوخودوس از زمان‌های قدیم مرسوم بوده است. این چای گیاهی سرفه را درمان می‌کند و برای افرادی که از گرفتگی دست و پا رنج می‌برند، مؤثر است. این چای کبد را تمیز کرده و اختلالات کبدی را از بین می‌برد. از دیگر خواص این گیاه معطر می‌توان به درمان سرگیجه و حالت تهوع، تسکین درد ناشی از کبودی و جراحات، رفع مشکلات گوارشی و عصبی معده، رفع بی‌خوابی، استرس، افسردگی و اضطراب اشاره کرد.

هشدار: مصرف همزمان آن با داروهای ضد افسردگی و اعصاب می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. اگر پس از استفاده از این دارو دچار واکنش آلرژیک مانند گرفتگی یا گرفتگی صدا شدید، مصرف آن را متوقف کنید.

گشنیز

نام علمی: Coriandrum sativum
شکل ظاهری: گیاهی علفی به ارتفاع 30 سانتی‌متر و قسمت‌های مورد استفاده آن ساقه، برگ و میوه آن است. میوه گشنیز زرد رنگ است و بوی تازه آن نامطبوع است که پس از خشک شدن از بین می‌رود.

این گیاه که بومی جنوب اروپا و مدیترانه است، از سبزیجات رایج در بین ایرانیان است. این گیاه آرام‌بخش است، بوی بد دهان را از بین می‌برد و در تسکین سردرد مؤثر است. خوردن این گیاه برای دهان و دندان مفید است و لثه‌ها را تقویت می‌کند. گشنیز از مسمومیت غذایی جلوگیری می‌کند و برای تسکین درد و نفخ معده مفید است. دانه‌های گشنیز قابض، ادرارآور و برای تقویت قلب و قطع تب مفید است.

هشدار: مصرف زیاد این گیاه باعث بی‌حسی و خواب‌آلودگی می‌شود.

کوارکوس

نام علمی: Quercus
شکل ظاهری: این ماده از نیش زدن برگ‌ها و شاخه‌های درخت بلوط توسط زنبور عسل تولید می‌شود. پس از نیش زدن، ماده‌ای از آن خارج می‌شود که در مجاورت هوا سفت می‌شود. این ماده Quercus نام دارد.

کوارکوس یا Quercus دستگاه تنفسی را تقویت، سینه را نرم و خونریزی را بند می‌آورد. برای درمان بواسیر استفاده می‌شود.

هیچ منع مصرفی ندارد.

حنا

نام علمی: Lawsonia inermis

شکل ظاهری: گیاهی درختچه مانند با برگ‌های سبز مایل به خاکستری و گل‌های سفید و زرد. بسیار معطر است.

قسمت‌های برگ این گیاه، بخش دارویی آن است. حنا به صورت موضعی برای درمان بسیاری از بیماری‌های قارچی و پوستی مفید است. حنا برای جلوگیری از تعریق دست و پا و بهبود اگزما استفاده می‌شود. این گیاه که اثرات ضد باکتری، ضد درد و ضد التهاب دارد، می‌تواند به عنوان رنگ موی طبیعی استفاده شود.

هشدار: برگ‌ها خاصیت مخدر دارند و استفاده بیش از حد می‌تواند باعث لرز و مسمومیت شود.