آستارا یکی از شهرهای مرزی ایران در غرب دریای خزر است. این شهر در امتداد رودخانه مرزی آستاراچای و در جایی که این رودخانه به دریای خزر میپیوندد، واقع شده است. همچنین شهری به همین نام در آن سوی آستاراچای در جمهوری آذربایجان وجود دارد.
جمعیت: حدود ۴۵۰۰۰ نفر
شهر بندری آستارا در شمالیترین نقطه استان گیلان و در مجاورت مرز با جمهوری آذربایجان واقع شده و دارای ساحلی وسیع و چشماندازی بینظیر از جنگلهای زیبا و مسحورکننده کوههای تالش است. بازارهای مرزی آستارا علاوه بر جاذبههای طبیعی، بسیار محبوب هستند و گردشگرانی از سراسر کشور و کشورهای همسایه ایران را به این شهر جذب میکنند.
گفته میشود در گذشته، وقتی کاروانها و مسافران به این منطقه ساحلی باتلاقی و صعبالعبور میرسیدند، مجبور میشدند به آرامی حرکت کنند. به همین دلیل، این شهر را اوسترو یا هوسترو (آهسته رو در گویش تالاس) مینامیدند که به تدریج به آستارا تبدیل شد. (منبع: کتاب بستانالصحه).
گزینههای مختلفی برای اقامت گردشگران در آستارا وجود دارد. از جمله هتلهای لوکس، هتلهای معمولی یا مهمانسراهای مقرونبهصرفه. در خیابان حکیم نظامی آستارا که تنها ۱۵۰ متر با مرز آذربایجان فاصله دارد، میتوانید مکانهای مناسبی برای اقامت با هزینه متوسط پیدا کنید، از جمله هتل بلال واقع در حاشیه میدان معلم که انواع اتاقها و سوئیتها را با قیمتهای مختلف دارد. گزینه اقتصادیتر، مهمانسرای آسمان در نزدیکی میدان شهرداری سابق است. مهمانسرای آسمان یا به قول گردشگران آذربایجانی، مهمانسرای آسمان، مکانی با حال و هوای مسافرخانههای سنتی ایرانی و حداقل امکانات رفاهی است که از طریق بازارچه لباس کنار بانک ملی واقع در میدان شهرداری سابق میتوان به آن رسید. اگر میخواهید در مکانی لوکس با امکانات کامل اقامت داشته باشید، هتل بینالمللی اسپیناس انتخاب خوبی برای شما خواهد بود. این هتل در ۸ کیلومتری جنوب آستارا و در کنار دریاچهای زیبا واقع شده است و مناظر خیرهکننده و امکانات تفریحی عالی مانند جت اسکی و… را ارائه میدهد.
قدیمیترین بنای موجود در این منطقه متعلق به دوره ایلخانی است و تعدادی بنای تاریخی دیگر از دوران صفویه و قاجار نیز در این منطقه وجود دارد. شایان ذکر است که بناها و آثار دوران اسلامی در آستارا بیشتر شامل گورهای قدیمی، مقبرهها و آرامگاههایی است که در دامنه کوهها و جنگلها رها شدهاند و برخی حتی بدون تاریخ بوده و از نظر فیزیکی در وضعیت نامناسبی قرار دارند.
قلعه شیندان (به ترکی آذربایجانی: شیندان کالاسی) قلعهای تاریخی و مرتفع در مرز جمهوری آذربایجان و ایران است که حدود ۲ هزار سال قدمت دارد. این دژ و قلعه تاریخی در ارتفاع ۱۸۵۰ متری از کوه شیندان، در منطقه حیران و جاده آستارا-اردبیل، بالاتر از روستای ونبین و آن سوی مرز واقع شده است. قدمت این قلعه به دوران پیش از اسلام برمیگردد. نام این قلعه به معنای محل نور است و در آن آتشکدههایی وجود داشته است. از جمله وقایع مهم این قلعه میتوان به قیام حمزه خان تالش (حاکم آستارا) در زمان شاه عباس صفوی اشاره کرد که این مکان را به مدت ۹ ماه محاصره کرد و در نهایت حمزه خان با کشتی به شیروان گریخت.
تأسیس مدرسه حکیم نظامی بیش از یک قرن پیش در شهر آستارا، گویای این عمق فرهنگ و ادب در این شهر است. این مدرسه در سال ۱۲۸۷ تأسیس شده و در این مدت، دانشمندان زیادی را تربیت کرده است. از افتخارات این مدرسه، تدریس خسرو گلسرخی و نیما یوشیج، بنیانگذار شعر معاصر ایران، در اوایل دهه ۱۳۰۰ در این دبیرستان است. این مدرسه قدیمی دارای حیاطی بزرگ و سقف سفالی با در و پنجرههای چوبی و همچنین شومینههای چدنی است. همه این نمادها در کنار هم، نمایانگر معماری سنتی و بومی این خطه از گیلان هستند. دبیرستان حکیم نظامی به دلیل قدمت، اکنون در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و بخشهای قدیمی این دبیرستان به موزه تبدیل شده است.
آنها از نوادگان امام موسی کاظم بودند که در ۵ کیلومتری آستارا-تالش به خاک سپرده شدند. شبستان، کاروانسرا، بازار و… از ویژگیهای خاص این امامزاده است که یکی از مجهزترین مراکز مذهبی گیلان محسوب میشود. هر ساله هزاران زائر برای زیارت و ادای احترام به این امامزاده مشرف میشوند. این امامزاده در سال ۱۳۸۶ با همکاری سازمان اوقاف و کمکهای مردمی بازسازی شد.
ساختمان مدرسه شهید مدنی (داریوش سابق) بیش از یک قرن قدمت دارد، اما مدرسه شهید مدنی از سال ۱۳۱۰ پس از خرید ساختمان از مرزبانی آستارا، کار خود را در امر آموزش و تربیت دانشآموزان آغاز کرد.
این مدرسه در بدو تأسیس یکی از مراکز نظامی شهر بود و پس از مدتی به یکی از مراکز آموزشی معروف آستارا تبدیل شد. نمای ساختمان این مدرسه بسیار زیبا و منحصر به فرد است و تا اواسط دهه هشتاد میلادی برای اهداف آموزشی مورد استفاده قرار میگرفت، اما بعدها ساختمان جدیدی در محوطه مدرسه ساخته شد و ساختمان قدیمی مدرسه در فهرست آثار ملی ثبت شد.
این قلعه که بقایای آن در ارتفاعات اسپیناس قرار دارد، به دوران سلجوقیان برمیگردد. در آن زمان، تیمور لنگ در این قلعه اردو زد و ارتش خود را به سنجرآباد هدایت کرد. این قلعه از سال ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۹ مرکز گشت مرزی آستارا بود.
مظفرالدین شاه قاجار در هشتمین سال سلطنت خود، بزرگراهی از آستارا به اردبیل ساخت که به جاده مظفری معروف شد. دیدنیترین قسمت این جاده بالای پل زیبای بهارستان است و از چندین پیچ تند و خطرناک تشکیل شده است. در آن زمان، یک پاسگاه نیز برای محافظت از این مکان ساخته شد. یک کیلومتر بالاتر از این پاسگاه، چشمه ای از دل کوه میجوشد و صف طولانی برای نوشیدن آب آن تشکیل میشود.
این بقعه و زیارتگاه، مربوط به اواخر قرن هشتم هجری قمری که اکنون به زیارتگاه تبدیل شده است، در روستای چلوند واقع شده است. این بقعه یک بار در زمان جنگ جهانی اول توسط کشتی روسی مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفت و قسمتی از دیوار آن تخریب شد.
آبشار لاتون
آبشار لاتون در ۱۵ کیلومتری جنوب آستارا، لوندویل و روستای کوته کومه واقع شده است. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که بلندترین آبشار گیلان و ایران محسوب میشود.
تله کابین حیران
مسیر تله کابین حیران از جاده آستارا-اردبیل در منطقه حیران شروع شده و وارد جنگل فندقلو میشود. طول این تله کابین ۱۵۰۰ متر است.
گردنه حیران
گردنه حیران در جاده آستارا-اردبیل واقع شده است. این گردنه به همراه روستاهای ونه بین، حاجی امیر بالا و حاجی امیر پایین، یکی از مناطق حفاظتی سیاسی و جغرافیایی استان گیلان است. از یک طرف مشرف به کوههای پوشیده از جنگلهای انبوه و از طرف دیگر مشرف به درهای کمعمق است که رودخانه ارس از میان آن میگذرد و مرز بین استان گیلان، ایران و جمهوری آذربایجان را تعیین میکند. این گردنه بیشتر اوقات پوشیده از مه است و درهها و کوهپایههای آن به طور طبیعی پوشیده از گلها، گیاهان جنگلی و مراتع است. اگرچه این گردنه ارتفاع زیادی ندارد و بلندترین نقطه آن تنها حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد، اما دلیل اصلی مه تقریباً دائمی گردنه حیران، رطوبت دریای خزر است، نه ارتفاع زیاد آن. خوانندگان گرامی کجارو، اگر عکس یا اطلاعاتی در مورد این منطقه دارید، لطفاً آن را با کجارو به اشتراک بگذارید تا بتوانیم به شما در شناخت بهتر ایران کمک کنیم.
برای سفر به شهرهای دیگر، میتوانید از تاکسیهای بین شهری یا اتوبوسهای ترمینال آستارا واقع در خیابان امام خمینی که ۵ کیلومتر با هتل اسپیناس فاصله دارد، استفاده کنید. با اتوبوس میتوانید به تهران، تبریز (۶ ساعت، ۳ بعد از ظهر)، رشت (۱۰ ساعت، ۱۰ صبح، ۱ بعد از ظهر) و قزوین (۴ بعد از ظهر) سفر کنید. تاکسی های بین شهری که در ۲۰۰ متری جنوب میدان بزرگ لاله (شهدای گمنام) توقف دارند، راحت و سریع هستند و در عرض دو ساعت و نیم به رشت و در عرض ۴۰ دقیقه به اردبیل می رسند، اما طبیعتاً کرایه بیشتری دریافت می کنند.