چهارمحال و بختیاری نه به خاطر کارخانههای بزرگ صنعتیاش شناخته میشود و نه به خاطر معادن پررونقش، اما سالهاست که این استان اقتصاد و معیشت خود را بر پایه کشاورزی، دامداری، مراتع و تلاش روستاییان و عشایر بنا نهاده است. این سرزمین کوهستانی و چهارفصل، با وجود دشواریهای اقلیمیاش، همواره یکی از استانهای پیشرو کشور در تولید محصولات دامی بوده است.
آمارها گویای واقعیتی روشناند: بیش از دو میلیون رأس دام سبک و سنگین در این استان پرورش مییابد و حجم تولید گوشت قرمز در استان، دو برابر نیاز مصرفی داخلی آن است.
در خصوص گوشت سفید (طیور)، شیر، عسل و حتی تخممرغ نیز بخش عمدهای از سفره مردم استان و استانهای همجوار را تأمین میکنند. سالانه بیش از 320 هزار تن شیر در چهارمحال و بختیاری تولید میشود و تولید عسل به حدود سه هزار تن میرسد.
این بدان معناست که نه تنها در تأمین بسیاری از اقلام پروتئینی، این منطقه خودکفاست، بلکه بخش قابل توجهی از مازاد تولید نیز روانه سایر استانها و حتی صادرات میشود.
اما واقعیت این است که تکیه صرف بر آمارهای کمی نمیتواند بیانگر دشواریهایی باشد که دامداران این استان با آن دست و پنجه نرم میکنند. در سالهای اخیر، سایه سنگین خشکسالی، کمبود بارش و افت سطح مراتع، شرایط را برای ادامه دامداری سنتی دشوار کرده است، بسیاری از دامداران حتی برای تأمین آب دامهای خود با مشکل مواجهاند و بعضاً علوفه مراتع دیگر پاسخگوی نیاز روزافزون نیست.
دامداران ما در میدان سخت جهاد اقتصادیاند. آنها نه تنها با طبیعت خشن و متغیر، بلکه با نوسانات قیمت نهادههای دامی، بازار گاهی پرالتهاب و بیثبات، و فشارهای معیشتی مواجهاند.
هر کیلو خوراک دام، هر بسته جو، ذرت یا سویا، میتواند معادل چند روز امید برای ادامه پرورش یک دام باشد و در عین حال، این دامداران با همه این دشواریها، همچنان در خط مقدم تولید ایستادهاند و امنیت غذایی کشور را حفظ کردهاند.
بر اساس اعلام سرپرست جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری، تنها قلمی که در بخش دام و طیور استان دچار کمبود است، تخممرغ است. نزدیک به پنج تا شش هزار تن کسری وجود دارد که برنامهریزی برای احداث پنج واحد نیمهتمام مرغ تخمگذار در حال انجام است و در صورت تکمیل این پروژهها، استان در این بخش نیز به خودکفایی خواهد رسید.
اما اگر قرار است مزیت نسبی دامداری تبدیل به مزیت رقابتی شود، نیازمند رویکردی هوشمندانه، علمی و آیندهنگرانهایم. بهرهوری در بخش دامداری، دیگر تنها با تکیه بر تجربه سنتی محقق نمیشود.